R.K.J.W Jongensweeshuis Tilburg

De ontwerptekening hierboven is van de architect Constant Panis (1891-1972) en is uit uit 1931. Het pand werd in 1933 gebouwd en gesloopt in 1985.
Sinds de oprichting van de Drukkerij Rooms Katholiek Jongensweeshuis in 1846 hebben de fraters in totaal meer dan 11.000 titels uitgegeven.
Van alle 11.000 Puk en Muk verhalen zijn er van ieder afzonderlijk verschenen verhaal enkele bewaard gebleven. Het is namelijk gebruikelijk, zo niet verplicht, dat de Koninklijke Bibliotheek een exemplaar in het archief bewaart. In 1958 veranderde de naam in Uitgeverij Zwijsen. Het complete archief van de uitgeverij is overgedragen aan het Stadsmuseum in Tilburg. In 1992 werd Zwijsen overgenomen door de Weekbladpers Groep. Zwijsen is nog steeds de op een na grootste uitgeverij van lesmaterialen voor het basisonderwijs in Nederland. Op deze pagina zie je de Puk en Muk boeken uit het RKJW. Deze afkorting staat voor Rooms Katholiek Jongens Weeshuis.
Ik ga hieronder beginnen met twee afbeeldingen van het allereerste boekje uitgebracht in 1927. Het werd uitgegeven in hetzelfde jaar met dezelfde datering met een klein verschil op de omslag. Kijk naar het middelste boekje; daar staat op de voorplat namelijk twee keer de naam van Frans Fransen vermeld. Een daarvan zelfs met 2 maal een ('s )
. In de drukkerij werd te laat opgemerkt dat er zetfoutjes waren opgetreden. Het gebeurde wel vaker dat er boeken met foutjes uit de drukkerij vertrokken. Zo ben ik in het bezit van een Puk en Muk uitgave waarvan driekwart is gevuld met blanco pagina's. Maar dat ter kennisgeving! Uiteindelijk blijkt dat er in het eerste jaar 1927 drie versies zijn gedrukt waarvan de omslagen niet helemaal hetzelfde waren. De uitvoering in de oude spelling kwam als herdruk in 1931 voor het laatst uit. Het staat niet op deze pagina maar ligt te wachten in de kast om door mij te worden opgeknapt. Dat er nog een uitgave uit 1931 bleek te zijn was niet bekend tot ik er bij toeval een tegen het lijf liep. Niet zo fraai, meer maar desondanks een bijzonder exemplaar omdat dit jaartal nog niet bekend was. Een handelaar zou proberen om het af te doen als "oud papier" om het voor een dumpprijs mee te kunnen nemen. De andere afbeeldingen staan in willekeurige volgorde geplaatst. De grotere gekartonneerde boeken zoals Puk en Muk en Puk en Muk en de Heks zijn met verschillende kleuren rug-band verschenen. Dat gebeurde ook in de twintiger jaren met de Duitse uitgaven van Puckchen und Muckchen. Oude uitgaven werden in de jaren dertig en veertig op verschillende kwaliteiten papier gedrukt. Papier was tijdens en na de oorlog behoorlijk prijzig Op boeken uit die periode stond zelfs een goedkeuring nummer. Op deze pagina moet je maar eens derde boekje goed bekijken. Ook kunnen twee drukken uit hetzelfde jaar binnenin heel anders ogen, de dikte van het papier kan niet alleen verschillen maar ook de gebruikte lettertypes wijken af. Wat je dan ziet is dat dan boekjes uit dezelfde jaargang de tekst niet synchroon op de pagina's staat. Ter verduidelijking: de laatste 2 of 3 regels staan bij het ene boekje op pagina 163 terwijl men in het andere boekje met deze regels op pagina 164 begint. Heb je bij toeval een exemplaar gekocht met een of meerdere ontbrekende pagina's dan kun je niet zomaar een pagina uit een ander boekje kopiëren. Ik had het geluk dat Loek Donders geheel toevallig kort na mij een complete uitgave uit 1931 te pakken kreeg. Loek is waarschijnlijk de meest fanatieke verzamelaar van Puk en Muk. Over Puk en Muk of Puckchen und Muckchen is best met enige regelmaat geschreven. Het verhaal van ene Eckart Sackmann uit 2005 werd opgenomen in een jaarboek getiteld Deutsche Comicforschung. Toen ik vroeg om een kopie werd dat geweigerd. De schrijver verwijt nl Frans Fransen/Frater Franciscus v Ostaden/Uitgeverij van het RK Jongensweeshuis dat zij na WOII geen honorarium naar Storch hadden gestuurd, wat uiteraard complete onzin is: illustratoren werden vroeger namelijk met een bedrag-ineens betaald en kregen niets bij herdrukken. Kees Kolen schrijft in zijn boekje " Puk en Muk uit de schaduw ook over het verlies van het contact tussen Carl Storch en Frans Franssen. . Hij oppert in dit mooie naslagwerk enkele suggesties hoe dat zo gekomen is.

Puk en Muk eerste druk 1927

Puk en Muk 1931

Puk en Muk
Zes boeken in een groter formaat uit begin jaren dertig. Alle uitgaven zijn moeilijk te vinden.

Reizen van Puk en Muk

Puk en Muk en Moortje naar Amerika

Puk en Muk in China

Uit Klaas-Vaak Land-1932

Uit-Klaas-Vaak-Land-1932

Uit-Klaas-Vaak Land-1932

Reizen van Puk en Muk deel 1

Reizen van Puk en Muk deel 2

Puk en Muk naar de Maan

Puk en Muk en Moortje naar Amerika

Muk de Draken-doder

Puk en Muk in China

Puk en Muk door Afrika 1

Puk en Muk door Afrika 2

Muk de Draken-doder

Puk-en-Muk en de Heks

Puk en Muk op-de Tandem

Puk en Muk op de Tandem

Puk en Muk naar de Maan

Puk en Muk Thuis

Jennemieke van Puk en Muk

Puk en Muk en Schobbejak

Prinses Rosalinde

Puk en Muk in Ridderland
Twee grotere uitgaven van het Jongensweeshuis.

Puk en Muk

Puk en Muk en de Heks
Onderaan links staat een boekje afgebeeld in uitmuntende staat uit 1938. Zoals je ziet staat de titel ook op de rugzijde. Dit zagen we eerder alleen maar op de grote uitgaven uit de eerste helft van de dertiger jaren. Dit is het kleinere bekende formaat. Deze druk kom je zelden tegen. Rechts volgens zeggen een oude Drakendooder.

Puk en Muk en Moortje naar Amerika

Muk-den Draken-dooder met de oude spelling
Het R.K.J.W. Jongensweeshuis gaf niet alleen maar boeken uit. De bekende leesbordjes, leesplankjes en letterdoosjes kwamen er ook vandaan. Ikzelf heb er "begrijpend" door leren lezen. Ik wil niet verzuimen om Uitgeverij Zwijsen te noemen als het gaat om het ontwikkelen van heel wat lesmethodes die belangrijk zijn geweest binnen de onderwijs instellingen.









Het Rooms Katholiek Jongensweeshuis voorzag de lagere scholen van leesborden en letterdoosjes in allerlei soorten en maten.
All rights reserved by Cor Lauwerijssen. This website including pictures and the personal story. The Puk and Muk database are intellectual property of Puk and Muk Site. Any abuse, non-authorized reproducing or copying is strictly prohibited. Copyright by [JP-Lauwerijssen-4731210850-EPOB-OIST.NL-RN-COR.]
Cor Lauwerijssen.[Puk en Muk site naar een idee van Lauwke Tod.] Alle rechten op de inhoud voorbehouden.
Maak jouw eigen website met JouwWeb