Leo van Grinsven: Tekeningen in wederopbouw
Leo van Grinsven: Puk en Muk-illustrator (1949–1958) Zijn illustraties zijn herkenbaar aan de heldere lijnen, speelse kabouterhouding en de overgang naar modernere boekvormgeving. Deze pagina toont een overzicht van zijn werk en laat zien hoe zijn tekenstijl de Puk en Muk-verhalen nieuwe glans gaf in een veranderende tijd.
Leo van Grinsven de illustrator illustreerde heel wat boekwerken en niet alleen maar de naoorlogse Puk en Muk boeken.
In 1940 werd het contact tussen Fransen en illustrator Carl Storch definitief verbroken en niet meer hersteld. Fransen heeft persoonlijk heel erg onder de oorlog geleden. In Puk en Muk en Schobbejak uit 1949 waarvoor Leo van Grinsven voor het eerst illustraties maakte staat de oorlog centraal. Over het leven van Leo van Grinsven is verder weinig bekend. De tekening op de beginpagina van deze site komt uit dat gewraakte boekje. De ontvangst hiervan was behoorlijk negatief. De drie uitgaven daarna, ook geïllustreerd door Leo van Grinsven, waren eveneens geen doorslaand succes en dat zelfs na de positieve recensies. De neef van Leo v Grinsven stelde een drietal foto's voor deze puk en Muk site beschikbaar. Op de foto is linksonder met strikje is Ben van Grinsven de neef te zien, rechts met stropdas zien we Leo van Grinsven.
In de loop van de jaren ’30 van de twintigste eeuw komt een nieuw soort lectuur op de markt. Beeldromannetjes en striplectuur overstromen de markt. De ‘Drukkerij van het R.K. Jongensweeshuis te Tilburg’ meent enkele beeldverhalen van een betere kwaliteit te moeten uitgeven. ‘Steven Sterkenarm’ en ‘Avonturen van tante Leida Pannelat’ waarvan hieronder wat afbeeldingen zijn er voorbeelden van. De illustrator Leo van Grinsven, Leonardus Engelbertus (Leo) van Grinsven werd op 7 oktober 1912 geboren in Den Bosch. Zijn opleiding genoot hij aan de tekenopleiding van de Katholieke Leergangen te Tilburg. Hij werkte als cartoonist, boekillustrator en striptekenaar. Voor de ‘Drukkerij van het R.K. Jongensweeshuis te Tilburg’ heeft hij in elk geval behoorlijk wat werk geleverd. In het boekje ‘Puk en Muk en Schobbejak’ (1949) geschreven door Frans Fransen vinden we van Leo van Grinsven enkele opmerkelijke illustraties. De Tweede Wereldoorlog staat duidelijk centraal. Puk en Muk komen in een land bezet door de Slokoppers. Schobbejak, een duidelijk herkenbare Hitler-figuur, heeft er de leiding. Ook komen Puk en Muk in een concentratiekamp terecht. “Ik zal jullie twee ausradieren!!!”, geeft Schobbejak te kennen. Puk en Muk in een concentratiekamp, wie had dat ooit kunnen bedenken. Het hoofd wordt kaal geschoren en ze moeten in bad. Ze krijgen een ‘concentratiekampboevenpak’. De bewaker roept: “Heil Schobbejak!” Een hond(je) moet Puk en Muk schrik inboezemen. De tweede druk was tevens de laatste. In de latere bewerkingen is het ook nooit meer uitgegeven. Leo van Grinsven is geboren in 1912 en overleed in 1994.

Tekening van Leo van Grinsven uit Puk en Muk en Schobbejak. Schobbejak ( Hitler ) neemt Puk en Muk gevangen en sluit ze op in een concentratiekamp
Puk en Muk in een Duitse gevangenis. Tekening uit Puk en Muk en Schobbejak door Leo van Grinsven. 1e druk1949. 2e en laatste druk 1950
Dezelfde Van Grinsven maakte óók tekeningen van de opening van de Brabanthallen in Den Bosch. Dat was in 1931 toen hij nog maar 19 jaar oud was. Voor tekenaar en geboren Bosschenaar Leo is het vastleggen van de opening van de Brabanthallen een echte thuiswedstrijd geweest. In deze hallen vindt al gauw de grootste veemarkt van Zuid-Nederland plaats; boeren onderhandelen er volop met het traditionele handjeklap. Na de uitbraak van mond- en klauwzeer – een besmettelijke virusziekte voor runderen, varkens, schapen en geiten - gaat de veemarkt in de Brabanthallen in 2001 na enkele maanden definitief dicht. Inmiddels draait het nieuwe congres- en vergadercentrum op volle toeren in dit gebouw en worden er concerten gegeven. Wij waren daar een paar keer om 'n concert van Prince bij te wonen.

Tekening-leo-v-grinsven
Leo van Grinsven werd opgeleid aan de Tilburgse Kunstacademie. Hij was een van de illustratoren voor het katholieke tijdschrift De Engelbewaarder. In de jaren 1930 tekende hij strips als 'Dirkje Drop', 'Tante Leida Pannelat' en 'Steven Sterkenarm', die allemaal geschreven waren door Jos. van den Bosch.Tussen 1938 en 1941 verschenen bij R.K. Jongensweeshuis in Tilburg drie boekenbundels, 'Avonturen van Tante Leida Pannelat', 'Steven Sterkenarm', en 'Steven Sterkenarm en Bram de Boef'. Na de Tweede Wereldoorlog illustreerde hij vier 'Puk en Muk'-verhalen van Frans Franssen. Leo van Grinsven was zeer productief. Het gaat te ver om al zijn werk op deze site te plaatsen maar een aantal voorbeelden wil ik hieronder graag laten zien. Op de rommelmarkt kom je ze regelmatig tegen en wat let je om zo'n kleinood voor een prikkie te kopen. Alleen de tekeningen zijn al leuk. Het boekje de kleine bloedgetuige kwam vanwege de inhoud behoorlijk in opspraak. Er verschenen vier drukken. Waarom een vermelding van dit boek zal je je misschien afvragen. Alleen maar omdat Leo van Grinsven aan de vierde uitgave heeft meegewerkt en Leo is weer gerelateerd aan Puk en Muk. Op deze wijze attendeer ik graag anderen op bepaalde werken van mensen waarvan je het niet gedacht zou hebben. Het zegt alles over de veelzijdigheid. De omslagen van de eerste en derde druk van De kleine Bloedgetuige, uit respectievelijk 1932 en 1936. De eerste druk bevat drie illustraties van Petrus van Geldorp (1872-1939); de derde, herziene druk, bevat zeven illustraties van Leo van Grinsven (1912-1994). Bloedgetuige betekent ‘martelaar’.
1932 (1e) De kleine Bloedgetuige R.K. Jongensweeshuis. 1932 (2e) De kleine Bloedgetuige R.K. Jongensweeshuis. 1936 De kleine Bloedgetuige R.K. Jongensweeshuis. 1941 De kleine Bloedgetuige R.K. Jongensweeshuis. Als laatste voorbeelden die herdrukt werden vanaf 1899 De marteldood van een Joodsch kind, Abel Abele. Desclée, de Brouwer en Co (Brugge)1899 De jeugdige martelaar van Praag A.N. Govers (Den Haag) 1899 De jeugdige martelaar van Praag Desclée, de Brouwer en Co 1900 De jeugdige martelaar van Praag W. van Gulick (Amsterdam).
Disclaimer Puk en Muk is een idee van Lauwke Tod, uitgewerkt door Cor Lauwerijssen. Alle rechten op inhoud en verhaallijn zijn voorbehouden. De informatie op deze website is met grote zorg samengesteld, maar fouten in door derden geleverde gegevens kunnen voorkomen. Aan de inhoud van deze site kunnen geen rechten worden ontleend. Het auteursrecht berust bij JP-Lauwerijssen-4731210850-EPOB-OIST.NL-RN-COR. Gebruik voor microfilm, boekpublicaties of verfilmingen is verboden zonder schriftelijke toestemming. Gebruik van fragmenten voor schoolopdrachten is wél toegestaan. Tekst en visie: Cor Lauwerijssen
“Wat verdwenen lijkt, leeft voort in herinnering. Soms in een doos op zolder, soms op een plek als deze.” — Cor Lauwerijssen
Maak jouw eigen website met JouwWeb